WIE SCHRIJFT HET VERSLAG?

We zijn zondag 25 juni en net zoals vele andere buurtbewoners ben ik als Schaarbekenaar uitgenodigd op de derde en laatste participatieraad over de toekomst van het circulatieplan Good Move in de Berenkuilwijk. Normaal gezien ben ik op zulke gelegenheden de eerste persoon om op de meest spectaculaire manier weg te duiken wanneer er een notulist wordt gezocht. Maar omdat wegens uitzonderlijke omstandigheden – die zo meteen duidelijk worden – niemand een verslag heeft kunnen maken van deze vergadering, doe ik toch graag een bescheiden poging.

​

Kwartier 1

De twee extern ingehuurde moderatoren – die niets met wijk te maken hebben en vanuit alle neutraliteit en professionaliteit het debat op gang moeten brengen – heten iedereen welkom en stellen voor om te beginnen met een namenrondje. Nog voordat ze uitgesproken zijn, eist de man links van mij het woord. Ik ken hem. Het is een jonge papa die ik al sinds jaar en dag tegenkom in de wijk en met wie ik altijd een fijne connectie heb. Hij verbiedt de moderatoren om de vergadering te starten nog vooraleer de hele zaal zijn volledige vijf-puntentheorie helemaal heeft aangehoord over waarom Good Move de vuilbak in moet. Zijn monoloog duurt een kwartier lang en herhaaldelijke pogingen van de moderatoren om de man tot inziens te brengen dat de vergadering zo niet kan starten, stuitten op boegeroep van zijn achterban. Wanneer de moderatoren zeggen dat het onaanvaardbaar is om te roepen, begint de helft van de zaal te roepen. De man rechts van mij, ook een buurtbewoner met wie ik een goede band heb, steekt zijn hand op om het woord te vragen. Hij zal het nooit krijgen.

​

Kwartier 2

De vergadering mag van de boeroepers niet starten omdat ze eisen dat de man rechts van mij de zaal eerst verlaat. Hij heeft nog steeds geen kans gekregen om zelfs één woord te zeggen, maar dat maakt de roepers niets uit: hij is een venijnige lobbyist die betaald wordt door politici om deze wijk – waar hij zelf niet eens woont – kapot te maken. Wanneer andere buren proberen duidelijk te maken dat deze man wel degelijk in de wijk woont en als buurtbewoner alleen maar naar minder verkeersdoden streeft, krijgen zij op hun beurt de volle laag. De twee moderatoren krijgen er geen woord meer tussen en aanschouwen het tafereel vol ongeloof. Na een halfuur gebrul en geroep, zonder enig vooruitzicht op iets dat nog maar op een vergadering zou kunnen lijken, stapt een oudere vrouw terneergeslagen naar de moderatoren toe. Met bedeesde stem zegt dat ze deze scheldtirades niet meer aankan. En terwijl ze met tranen in de ogen naar huis vertrekt, beginnen de boeroepers in koor te juichen en applaudisseren als overwinnaars. Ik sta perplex.

​

Kwartier 3

Een vrouw uit de wijk vraagt het woord. Na een tiental onderbrekingen van de boeroepers lukt het haar eindelijk om twee volzinnen uit te spreken. In die twee zinnen getuigt ze moedig over het feit dat haar jonge kindjes elke dag moeten aanhoren hoe hun mama op de fiets wordt uitgescholden voor hoer of slet, gewoon omdat ze haar plek op het fietspad inneemt. De mannen en vrouwen naast mij lachen haar uit in haar gezicht. Na herhaaldelijke pogingen van de twee moderatoren om de boeroepers tot kalmte aan te manen, verheft een van hen voor de eerste keer haar stem. Ze eist stilte van alle aanwezigen om de vergadering eindelijk te kunnen starten. De luidste boeroeper van de zaal brult haar toe dat ze eens moet stoppen met op hem roepen. Een beetje respect voor hem zou wel op z’n plaats zijn. Ik sta met verstomming geslagen. Gebeurt dit werkelijk echt?

​

Kwartier 4

Een vrouw die haar gsm tegen de borst gedrukt houdt, wordt ervan beschuldigd dat ze de heisa stiekem filmt. Verschillende buren stormen op haar af en even vrees ik voor fysiek geweld. Willekeurige buren die tot dan toe al een uur lang muisstil en verbolgen op hun stoel zaten zonder één woord te zeggen, worden uitgemaakt voor agressieve bobo’s die de echte wijkbewoners niet eens kunnen laten uitspreken. En hoewel ik sommigen van hen maar al te graag een hart onder de riem zou steken door hen een simpele schouderklop te geven, doe ik helemaal niets. De angst om zelf het volgende mikpunt te worden is groter dan de moed om een bron van troost te zijn. Mijn opluchting is dan ook groot wanneer de twee uitgeputte moderatoren het uiteindelijk voor bekeken houden. De vergadering die nooit van start is gegaan, wordt na een uur en tien minuten opgeschort.

​

Conclusie

Voor al wie er niet bij was, wou ik dat ik een metafoor kon vinden om de teneur van deze bijeenkomst over te brengen. Maar zelfs de meest intense kleuterklas zou niet half kunnen tippen aan hoe kinderachtig sommige volwassen mensen zich gedroegen. En het zou minstens even kinderachtig van mij zijn om alle anti-good-movers nu met deze groep roepers te vereenzelvigen. Ongetwijfeld is er ook een deel van hen dat wel bereid is om in dialoog te gaan en om – ondanks het geloof in eigen standpunt – te proberen luisteren naar andere stemmen. Dat laatste is trouwens de reden waarom ik zo graag naar deze vergadering wilde komen. Ik weet immers hoe moeilijk ik het – zelfs als volwassene – vind om te luisteren naar mensen met wie ik het niet eens ben. Een participatieraad zou een belangrijke oefening voor mij zijn om mijn vooroordelen over andersdenkenden aan de kant te zetten en om een open gesprek proberen aan te gaan over ieder z’n noden en bezorgdheden. Maar niets van dat alles is gelukt. Tot mijn grote spijt ben ik in plaats van met een minder gepolariseerd beeld, net met een heel clichébevestigend en vooral sombere gedachtegang weer naar huis gegaan.

​

Plots stelde ik mij de vraag of ik hier eigenlijk nog wel wil wonen. En dan heb ik het nog niet eens over de verkeersagressie – want dit gaat niet over pro- of anti-good-move, daar heeft het al lang niets meer mee te maken. Dit gaat over agressie tout court. Agressie die mij weerhoudt om deze stad nog graag te kunnen zien. En als je niet meer durft te fietsen, dan heb je nog de metro of de tram. Maar als je niet meer durft lief te hebben, dan is er geen alternatief.

Dan is het op.

​

Lidewij